Op 30 januari 2022 stond in De Stentor een artikel van Harald Zoet in de Stentor, zie deze link. Dit vond ik een dusdanig eenzijdig verhaal, dat ik een eerste reactie inzond naar De Stentor. Die reactie heb ik teruggetrokken en heb besloten een nieuwe versie te schrijven die minder vanuit emotie geschreven is en het probleem vergroot tot de noodzaak tot verduurzamen van het grondgebruik in Nederland.
Veel leesplezier.
Boeren en natuurbeschermers lijken vaak lijnrecht tegenover elkaar te staan als het om bestemming van grond gaat. Ze moeten juist veel meer samenwerken, zegt duurzaamheidsexpert Geert Jan Prins, want grondgebonden natuur en landbouw staan beide onder enorme druk.
In een dichtbevolkt land als het onze levert de besluitvorming over grondgebruik dilemma’s op. Meer woningbouw en het uitbreiden van zonne- en windmolenparken leidt tot minder agrarisch land. De uitbreiding van het industrieterrein in Elburg leidt tot een verkleining van de eeuwenoude polder Oldebroek. Onze infrastructuur dijt uit. Nederland tekent een klimaatverdrag, maar wil vliegveld Lelystad openen. We hebben al een hoge uitstoot aan CO2 en een uitdaging qua stikstof. De recreatie in natuurgebieden is enorm en met de grondgebonden biodiversiteit gaat het slecht.
Vliegveld Lelystad
Bestuurders blijven plannen goedkeuren op basis van verwachte economische groei en extra banen. Dit denken volstaat niet meer. De oplossing ligt in het toepassen van integraal duurzaamheidsdenken, een systeemperspectief, op plannen. Het gaat erom keuzes te maken die op lange termijn ecologisch, sociaal en economisch te verantwoorden zijn. Vliegveld Lelystad levert misschien nog wat extra economische groei en banen op, maar zeker ook extra CO2-uitstoot, fijnstof en stikstof en geluidsoverlast.
Richt een CO2-fonds op waaruit de aanleg van bossen of het vernatten van weideland kan worden gefinancierd
Geert Jan Prins
Ik pleit voor het beprijzen van CO2-uitstoot. Breng de inkomsten samen in een fonds, waaruit ons land CO2-vastlegging kan financieren, zoals de aanleg van bossen of het vernatten van weideland op veengronden. Organisaties die CO2-neutraal willen worden kunnen compensatie toepassen als middel om het doel te behalen en dat levert inkomsten op voor zo’n fonds. De huidige CO2-compensatie vindt veel plaats in tropische landen waar bomen sneller groeien en waar lonen en grondprijzen lager zijn. CO2-compensatie kan daar ook een aanjager zijn van armoedebestrijding. Prima, maar ik vind dat een deel van de gelden aangewend moet worden voor iets als het compenseren van boeren in veenweidegebieden hier, die minder melk kunnen produceren omdat de waterstand verhoogd wordt voor CO2-vastlegging.
Meer met elkaar gemeen dan de extremisten doen geloven
Daarnaast pleit ik voor een betere relatie tussen natuurbeschermers en boeren. Het is alsof ze elkaars grootste tegenstanders zijn. Ik denk dat boeren en natuurbeschermers veel meer met elkaar gemeen hebben dan de extremisten willen doen geloven. Zowel de grondgebonden natuur als landbouw staan in Nederland onder grote druk en dat wordt alleen maar meer met een groeiende (wereld)bevolking. De aanspraken op gronden wordt sterker, van kapitaalkrachtige, vaak zeer intensieve, agri-ondernemers tot allerlei projectontwikkelaars. De teloorgang van de weidenatuur valt samen met de teloorgang van het aantal boeren in Nederland. Het zijn vaak zowel de landbouw als de natuur die het meest te lijden hebben onder alle plannen. Trek dus meer samen op.
China moet eigen melk produceren
We moeten de regionale productie en handel versterken. Polder Oosterwolde is in Gelderland na Arkemheen het rijkst aan weidevogels. Zorg voor een pakkende merknaam en breng producten uit het gebied in de regio aan de man. We moeten de ketens verkorten zodat mensen in China hun eigen melk produceren en onze landbouw geen soja meer importeert.
Een fietsgrage wethouder uit Heerde droomt van een mooie uitspanning bij de Schaapskooi. Dat leidt tot nog meer recreatiedruk, vervoersbewegingen, CO2-uitstoot en stikstof. De burgemeester van Harderwijk droomt van meer banen en economische groei door vliegveld Lelystad.
Verkiezingen
Het is 2022: vijftig jaar na het verschijnen van het rapport van de Club van Rome. Laten we plannen afwegen op sociale, economische en ecologische aspecten, rekening houdend met impact in de tijd en op de regio. Als bestuurders dat onvoldoende doen dan zijn er binnenkort verkiezingen waarin u kunt kiezen voor partijen die wel integraal naar verduurzaming kijken.
Geert Jan Prins uit Oldebroek is oprichter adviesbureau Will2Sustain gespecialiseerd in duurzame ontwikkeling
